تایرها شاید ساده به‌نظر برسند، اما یکی از همان بخش‌هایی هستند که بی‌توجهی به آن، مستقیم روی ایمنی خودرو اثر می‌گذارد. تاریخچه لاستیک نیز همین موضوع را نشان میدهد. سلامت لاستیک‌ها نه‌فقط روی کیفیت رانندگی، بلکه روی کنترل خودرو، ترمزگیری و مصرف سوخت هم نقش مهمی دارد. بنابراین بهتر است باد تایرها، عمق آج و وضعیت ظاهری آنها را به‌صورت دوره‌ای بررسی کنید.
باد مناسب لاستیک چقدر است؟
فشار استاندارد در بیشتر خودروها بین ۳۰ تا ۳۲ PSI است؛ البته عدد دقیق را باید از دفترچه راهنمای خودرو برداشت. دقت کنید زمانی باید سراغ فشارسنج بروید که لاستیک‌ها سرد باشند؛ زیرا تایر گرم معمولاً عدد دقیق ارائه نمی‌دهد.
اهمیت عمق آج
آج تایر نقطه اتصال واقعی خودرو با جاده است. عمق آن نباید کمتر از ۱.۶ میلی‌متر باشد؛ این میزان حداقل عمقی است که هنوز می‌تواند چسبندگی مطلوب ایجاد کند. برای اندازه‌گیری می‌توان از دستگاه عمق‌سنج، شاخص سایش روی خود لاستیک یا حتی یک سکه استفاده کرد.
جابه‌جایی دوره‌ای تایرها
برای اینکه لاستیک‌ها یک‌دست ساییده شوند، هر ۸۰۰۰ کیلومتر یک‌بار آنها را جابه‌جا کنید. این کار از فرسایش نامتقارن جلوگیری کرده و عمر مفید تایرها را افزایش میدهد.
چه زمانی باید لاستیک جدید بخریم؟
اگر هنگام بررسی تایرها متوجه ترک، برآمدگی، کاهش شدید عمق آج یا تغییر در رفتار خودرو (مثل افزایش مصرف سوخت یا لرزش) شدید، وقت تعویض رسیده است. توصیه می‌شود اگر امکان دارد هر چهار حلقه لاستیک را با هم و از یک برند خریداری کنید تا هماهنگی عملکردی بین آنها حفظ شود.
اگر مجبورید فقط دو حلقه تایر بخرید، باید به سایز، برند و طرح گل تایر توجه کنید تا با جفت قبلی همخوانی داشته باشد.
لاستیک نو را کجا نصب کنیم؟ جلو یا عقب؟
اینجاست که خیلی از رانندگان دچار اشتباه می‌شوند. تصور رایج این است که لاستیک‌های نو باید روی چرخ‌های جلو نصب شوند چون فرمان و نیروی ترمز بیشتر روی این محور است؛ اما واقعیت کاملاً برعکس است.
چرا تایر نو باید روی محور عقب نصب شود؟
کنترل‌پذیری خودرو در زمان ترکیدن تایر عقب تقریباً از دست می‌رود.
اگر تایر جلو آسیب ببیند، راننده دست‌کم می‌تواند با فرمان واکنش نشان دهد. اما ترکیدگی تایر عقب موجب چرخش ناگهانی خودرو می‌شود و عملاً راهی برای مهار آن باقی نمی‌ماند.
در پیچ‌ها، پایداری خودرو وابسته به چسبندگی محور عقب است.
لاستیک عقب اگر چسبندگی کم داشته باشد، خودرو دچار ناپایداری شدید می‌شود.
در ترمزگیری وزن خودرو به جلو منتقل می‌شود، اما وظیفه حفظ تعادل بر دوش چرخ‌های عقب است.
بنابراین لاستیک‌های با آج بیشتر باید پشت خودرو نصب شوند تا در شرایط بارانی یا جاده خیس، آب‌جمع‌شده را بهتر تخلیه کنند و مانع سرخوردن خودرو شوند.
به همین دلیل است که حتی رانندگان حرفه‌ای فرمول ۱ هم هنگام ترکیدن تایر عقب نمی‌توانند واکنش مؤثری نشان دهند؛ چون خودرو در لحظه تعادل محوری‌اش را از دست میدهد.
آیا همیشه باید تایرهای بهتر در محور عقب باشند؟
بله. چه در زمان تعویض‌های دوره‌ای، چه زمانی که فقط یک جفت لاستیک جدید خریداری می‌کنید، تایرهای باکیفیت‌تر و آج‌دارتر را حتماً روی محور عقب بگذارید.
در جاده‌های خیس و لغزنده این موضوع اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. اگر قرار باشد لغزش از جایی شروع شود، بهتر است از جلو باشد؛ چون راننده فرصت و ابزار لازم برای کنترل خودرو را در اختیار دارد.
جمع‌بندی
هر ۸۰۰۰ کیلومتر تایرها را جابه‌جا کنید.
عمق آج زیر ۱.۶ میلی‌متر یعنی زمان تعویض رسیده.
اگر فقط دو تایر نو دارید، آنها را پشت خودرو نصب کنید.
علت این کار جلوگیری از انحراف خطرناک و غیرقابل‌کنترل خودرو در زمان ترکیدگی یا لغزش محور عقب است.
در یک جمله:
برای حفظ جان خودتان و سرنشینان، همیشه لاستیک‌های بهتر را روی محور عقب ببندید.
